Dit artikel is verschenen in Lilith nr 18,
dec/jan 1998
Links Hoog Rechts

EEN GEWONE BAAN BIJ IEMAND THUIS

Gezocht: huishoudelijke hulp

DE WITTE WERKSTER

Bezem Er is grote vraag naar huishoudelijke hulp voor particulieren. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft speciale folders gemaakt om langdurig werkelozen te werven en 'De Witte Werkster' (een organisatie die huishoudelijk personeel werft) stuurt brieven naar Arbeidsbureau's om mensen te werven voor huishoudelijk werk.

"WIJ ZIJN OP ZOEK NAAR ENTHOUSIASTE MANNEN EN VROUWEN DIE KLAAR ZIJN VOOR EEN NIEUWE UITDAGING"... luidt de kop van de brief van de 'Witte Werkster' aan het Arbeidsbureau. "Wij werken met u en onze klanten aan een vaste relatie die gebaseerd is op vertrouwen, kwaliteit, klantvriendelijkheid en gezelligheid. Wij bieden u een goede begeleiding, een concrete training en een eigen klantenkring volgens een vast rooster."

Advertentie Je moet minimaal 15 uur per week werken bij particulieren en je verdient 105% van het minimumloon. Financieel kunnen mensen die parttime werken en een uitkering krijgen er ongeveer f285,- op vooruit gaan. Verder kan je van huishoudelijk werk bij particulieren 'opklimmen' naar het schoonmaken van bijv. ziekenhuizen of kantoren, hierbij werk je samen met collega's, prettig voor wie contact met anderen belangrijk vindt. Het belangrijkste is natuurlijk dat je weer iets doet en dat je aan het werk bent met alle zekerheden en voorzieningen die daar bij horen. Wat wil je nog meer?

Het plan 'de witte werkster', wat bedacht is om bijstandsvrouwen aan het (betaalde) werk te krijgen (door ze voor fl 5,- per uur te laten schoonmaken bij particulieren), wordt nu daadwerkelijk uitgevoerd. Dit idee is niet nieuw, ontdekte ik, toen ik het boek 'Uit de schaduw van de mannen' las, over vrouwenverzet in de jaren '30-'40.

VERBOD OP VROUWENARBEID

Vrouwenarbeid in de jaren '30 was vooral meisjesarbeid, meisjes werkten totdat ze trouwden, dan werden ze ontslagen. Meisjes waren een bron van goedkope arbeidskrachten. In de economische crisis van de jaren '30 werden mannen door werkgevers vervangen door meisjes. De overheid probeerde mannenarbeid veilig te stellen door het verbieden van meisjes -en vrouwenarbeid. De vrijgekomen banen moesten door mannen worden ingenomen en meisjes zouden als dienstbode moeten gaan werken, zodat het dienstbodentekort zou worden opgelost. Deze wetsvoorstellen waren zeer hypocriet. De overheid probeerde meisjesarbeid te verbieden, terwijl door de minister van Sociale Zaken werd bepaald, dat meisjes van wie de vader werkeloos was, moesten gaan werken zodra ze niet meer leerplichtig waren (2/3 van hun loon werd gekort op de steun die de vader kreeg).

Bij de wetsvoorstellen tot het verbieden van meisjes- en vrouwenarbeid werden de huishoudelijke beroepen buiten beschouwing gelaten. Vrouwenarbeid werd zoveel mogelijk tot deze sector teruggedrongen. Een vrouw die betaald werk deed verwaarloosde haar gezin, maar dit gold niet voor een vrouw die betaald huishoudelijk werk deed, dan was betaalde arbeid ineens een plicht.

DIENSTBODENTEKORT

Vacature Gedurende de jaren '30 was er sprake van een ernstig dienstbodentekort ('dienstbodennood'), er werd veel aandacht aan dit 'nationale probleem' besteed. Er werden tienduizenden meisjes uit het buitenland naar Nederland gehaald en er werd een opleiding voor dienstboden opgezet om het beroep meer aanzien te geven. Het beroep was niet aantrekkelijk, lange werktijden, geen sociale voorzieningen, lage lonen. Om meisjes over te halen dit werk te gaan doen werd er een beroep gedaan op de specifiek vrouwelijke kwaliteiten die vrouwen zo geschikt zouden maken voor dit werk. Het hielp niet veel, de meeste meisjes werkten liever in de fabriek dan dat ze zich af lieten beulen als dienstmeisje.

Wij werken met u en onze klanten
aan een vaste relatie die gebaseerd is
op vertrouwen, kwaliteit, klantvriendelijkheid
en gezelligheid.

Wij bieden u een goede begeleiding, een
concrete training en een eigen klantenkring
volgens een vast rooster.

ARBEIDSPLICHT

Sinds de invoering van de Nieuwe Bijstandswet zijn bijstandsvrouwen verplicht om te solliciteren. De problemen waardoor bijstandsvrouwen moeilijk aan het werk komen (verouderde opleiding, geen kinderopvang) zijn echter niet opgelost. Al snel werd het 'witte werkster'plan geintroduceerd.
Op papier worden zowel mannen als vrouwen geworven, maar de naam 'de witte werkster' zegt genoeg, in de praktijk zullen deze baantjes door de Arbeidsbureau 's en Sociale Diensten aan vrouwen met weinig kansen op de arbeidsmarkt aangeboden/opgedrongen worden, bijstands-vrouwen dus. Het platte seksisme is verdwenen en de sociale voorzieningen zijn verbeterd, maar de wervende taal van de folders, het slecht betaalde, uitzichtsloze werk, de dubbele belasting, de plicht om te gaan werken om zo je eigen uitkering te betalen, doen sterk denken aan de situatie van de jaren '30, een tijd waar niemand naar terug wil als het gaat om de positie van vrouwen. Nu moeten bijstandsvrouwen gaan schoonmaken voor tweeverdieners. Voor deze groep is er weinig veranderd, er is nog steeds behoefte aan dienstmeisjes.

Ik ben het zat



Links Hoog Rechts
Dit artikel is verschenen in Lilith nr 18,
dec/jan 1998